In deze blog laat Esther van der Wal haar licht schijnen op de recente ontwikkelingen in het onderwijs en hoe je met ‘Anders” organiseren daarop kan inspelen.
Het onderwijs in Nederland is volop in beweging. Ik vind het interessant om te zien hoe een sector plots in beweging komt en in korte tijd veranderingen realiseert die daarvoor niet voor mogelijk werden gehouden. Noodgedwongen? Ja en nee. Ja, het lerarentekort zorgde ervoor dat er noodoplossingen zijn ingezet en de coronacrisis zorgde ervoor dat in korte tijd online- en afstandsonderwijs op touw werd gezet. Dit heeft enorm veel flexibiliteit en creativiteit en van leerlingen, leraren en directies gevraagd. Maar er is meer. Het is een keuze. Schoolbesturen hebben de kans om, nu ook met behulp van gerelateerde subsidies, de koers aan te scherpen en duurzaam ‘Anders te gaan organiseren’. Die kans kan je met het aanblijvende lerarentekort en de effecten van Covid19 op het onderwijs eigenlijk niet laten lopen.
Gewoon doen
Met de juiste drijfveren zijn mensen creatief, vindingrijk en belangrijker; ze gaan het vooral gewoon doen. Tijdens de coronacrisis heb ik dit voorjaar gezien hoe in rap tempo afstandsonderwijs werd ingevoerd. Scholen hadden geen keuze. Ze moesten wel. Tegelijk zijn er grote verschillen. Ik zie praktijkvoorbeelden waar scholen het technisch mogelijk maken en het leslokaal verplaatsen naar een online omgeving. Dat is prima. Nog interessanter is het als besturen en schoolleiders kijken naar wat deze onverwachte situatie voor extra kansen biedt om verder te experimenteren. Graag gaan onze adviseurs, waaronder ikzelf, vanuit Bureau Baken in gesprek en stellen we die vraag aan een schoolbestuur. Als dit in zo’n korte tijd gerealiseerd kan worden, wat kan er dan nog meer? Wat voor effect heeft dat op de inrichting van het onderwijs, de formatie en de kwaliteit van het onderwijs? Er zijn veel mogelijkheden als je het écht (duurzaam) ‘Anders gaat organiseren’! Zeker nu er regel-, experimenteer- en financiële ruimte is om met elkaar de mogelijkheden te verkennen, te experimenteren en door te ontwikkelen op basis van opgedane ervaring. Ook met het inventariseren en aanvragen van de subsidies kunnen we ondersteuning bieden.
Anders denken is anders organiseren in het onderwijs
De omgeving verandert noodgedwongen en dat is een goede basis om ‘Anders’ te gaan denken, werken, en te organiseren. Dat vraagt van een schoolbestuur dat er mensen, tijd en geld vrijgemaakt wordt om hiermee los van de reguliere ontwikkelingen, aan de slag te gaan. Via ‘Anders Organiseren’ gaan we met elkaar aan de slag en ondervinden we wat werkt en niet werkt. De ervaringen delen we; we inspireren elkaar. Zo kun je in vrij korte tijd veel ontwikkelen. Daarbij geldt dat het onderwijs dus al flink in beweging is gezet. We zijn al in transitie. Dus nu is het moment om door te pakken. Hoe mooi zou het zijn als we op deze manier het lerarentekort kunnen keren door het écht anders te doen. Experimenteren, ontwikkelen via een projectorganisatie kost geld. Dat kan niet zomaar vanuit de reguliere exploitatie, dus is er extra geld nodig. Dat het anders moet vindt ook de overheid; er zijn extra financiële middelen beschikbaar gesteld.
Veranderen doe je samen
Met deze extra subsidies kunnen schoolbesturen experimenteren en daarnaast tijdelijk extra expertise inzetten om een project als ‘Anders Organiseren’ in het onderwijs invulling te geven, desgewenst de koers aan te scherpen en via ‘samen doen’ in te bedden in de organisatie. Dat is waar ik in geloof. Veranderen kun je alleen met de mensen van de organisatie zelf. Als zij er niet in (gaan) geloven, dan werkt het niet. Hoe? Dat is een weg die je samen aflegt. Het uitgangspunt is helder: alle kinderen hebben recht op kwalitatief goed onderwijs! Hoe je dat met elkaar realiseert is niet zomaar op voorhand te zeggen. Soms kunnen subtiele aanpassingen in een organisatie groot effect hebben en soms is het nodig om het echt anders te gaan doen. Het is de kunst om te kijken wat er al is en daar gebruik van te maken. Door een frisse ‘externe blik’ hieraan toe te voegen en ‘Anders te werken’ kunnen wij bestuurders, directeuren en leraren hierbij faciliteren. Aanpalend zetten we beschikbare subsidies in om het ook financieel haalbaar te maken.
Pak die kans
En de tijd is nu. Ook al zijn we allemaal moe van een bijzonder jaar waarin we steeds moesten bijsturen aan de hand van de actuele situatie. Veel vacatures, thuis onderwijs inrichten, leraren thuis die getest moesten worden, technische hobbels. We hebben het allemaal gehad dit jaar. En toch. Nu, eind 2020, liggen de kansen klaar om de volgende stap te zetten. Mijn oproep aan schoolbesturen is, pak die kans. Zo kunnen we samen werken aan het onderwijs van de 21ste eeuw.
Benieuwd hoe u met een externe frisse blik ‘Anders’ organiseren binnen uw organisatie kunt realiseren? Neem contact op we gaan graag met u in gesprek!
